Kreeft
Het Oosterscheldekreeft seizoen is begonnen!
Op uitnodiging van Nelleke Launspach, de nieuwe voorzitster van Stichting Promotie Oosterscheldekreeft, reisde ik af naar het zonnige Zeeland.
Het is altijd feest om daar te zijn! Gewoon een andere wereld. Veel natuur en ruimte en om maar niet te spreken over die overheerlijke streekproducten als zee-groenten, kaas, wijn, oesters en dit in dit geval kreeft.
Maar hoe duurzaam is kreeft? Is het niet zielig? En wordt de zee niet leeggevist?
Met deze vragen gingen we op pad.
Eigen identiteit
De Oosterscheldekreeft onderscheidt zich qua dna structuur en smaak van alle andere kreeften over de hele wereld. Denk aan landen als Canada , de Zwarte zee maar ook de Lofoten in Noorwegen.
Maar hoe komt dat eigenlijk? Kreeft is dol op water wat zout is en niet te koud.
Ze zijn dol op rotsachtige schuilplaatsen als bijvoorbeeld de stenen dijken. Zodoende groeide de Zeeuwse kreeftenpopulatie de afgelopen 150 jaar flink. Maar dat ging niet zonder slag of stoot. Omdat de deltawerken werden gebouwd, stroomde er veel zoetwater door de Oosterschelde.
Oh jee! Kreeft houdt niet van verlaagde zoutgehalte in het water maar ook niet van te lage temperaturen. Door deze schommelingen is op een natuurlijke manier de huidige kreeftenpopulatie opgebouwd uit hele sterke kreeften die alles overleefd hebben.
Door deze sterke genetische selectie kreeg de Oosterschelde kreeft zijn eigen dna, zijn eigen karakter en onderscheidde hij zich in een delicate, zachtere, zoetere smaak dan zijn buitenlandse broertjes.
Duurzame vangwijze
De speciale kreeftenvissers vangen op duurzame wijze. Dit houdt in dat men met verschillende korven en netten de kreeften vangen. De lokkorven worden met een lijn van ongeveer 25 meter, om de twee meter, vastgemaakt en met een anker in de dijk vastgezet en met visafval wordt de Oosterscheldekreeft gelokt. Als de visser de kreeft op de boot heeft, wordt direct de kreeft gecontroleerd. Als het vrouwtje zaad draagt onder haar staart, dan wordt ze teruggezet in zee. Maar ook als de afstand van de kopschild kleiner is dan 9,8 cm, is men verplicht, volgens de wet, om de kreeft terug te gooien in zee. Zo vangt men kreeften die minimaal 4 jaar oud zijn tot aan kreeften die wel 15 of 20 jaar zijn en ouder. Maar eigenlijk is het meest duurzame dat de kreeften gevangen mogen worden in een bepaald vangstseizoen: 1 April t/m 15 Juli. Daarna is het verboden! Niet om te eten maar wel om te vangen.
Dierenwelzijn
Maar er is daarnaast toch veel onrust bij bepaalde organisaties en dierenwelzijn groepen.
Is het bereiden van kreeft door de kreeft in kokend water te koken mishandeling of niet?
Met deze vraag belandde ik bij Maurice de Conink, wijnman, Bourgondiër en de enige echte kreeftenman van Nederland.
Maurice: “Kreeft is een geleedpotigen en heeft een ander zenuwstelstel dan de mens. De kreeft heeft gevoelsprikkels en ervaart geen pijnprikkels. Een kreeft kan zelfs zijn eigen poten of scharen amputeren als hij bijvoorbeeld vastzit. Deze groeien later weer aan. “
Het is vooral heel belangrijk hoe je de kreeft bewaart aan wal en in jouw restaurant.
Als je het goed wilt doen, voor mens en dier, stop je de kreeft in een donker homarium. Dus niet in de verlichte showrooms die we in bepaalde visrestaurants zien. Het zoute water moet onder de zes graden zijn en het allerliefst ook oesters in dezelfde bak. De oester zuivert per dag 200 liter water op zijn eigen natuurlijk manier. Op het moment dat de kreeft in water onder de 6 graden belandt, gaat hij in een winterslaap en stopt zijn stofwisseling. Dit betekent dat hij geen gevoelsprikkels heeft.”
Het is heel belangrijk dat je de kreeft goed bewaard op de juiste manier.
Anders vreet hij zichzelf op en sluit het vlees niet meer aan met het pantser. Als je dan de kreeft kookt komt er een piepend geluid tevoorschijn omdat er in de holtes valse lucht zit die ontsnapt”
De Kring van de Oosterscheldekreeft
Er is een club van restaurants in Zeeland waar je zonder zorgen verse Oosterschelde kreeft kunt eten. Zij weten precies hoe je de kreeft moet behandelen voor de optimale beleving voor mens en kreeft. Ze delen expertise en ervaring met elkaar om dit exclusief streek product te koesteren en te beschermen.
Check op de website welke restaurants werken met Oosterscheldekreeft:
www.oosterscheldekreeft.nl.
Conclusie:
Oosterscheldekreeft is een beschermd en duurzaam product en als je er op de juiste manier mee omgaat en bereid, is het een ware delicatesse!
En dan als laatste blijft natuurlijk de vraag: Wat drinken we erbij?
Ieder jaar wordt er een kreeftenwijn geselecteerd. Dit jaar heeft men na een uitgebreide proeverij gekozen voor een Nederlandse wijn uit het witte dorpje Thorn.
De “Kreeftenwijn van het jaar 2024” is de Pinot gris uit 2022 geworden.
Het is een heldere donkergele witte wijn met een enorm concentratie rijp geel fruit in de geur en smaak. Je herkent verse geplukte bloemen en rijpe peer en de afdronk is zacht en kruidig. Het vleugje honing in deze droge witte wijn combineert goed met het zoetje van de kreeft. Buiten kreeft gaat deze wijn goed met groentegerechten, gerechten met Aziatische smaken, asperges en schelpdieren.
Lieve groet,
Barbara