Ruwe bolsters blanke pit

Kroatië is erg geliefd als vakantieland maar ook als wijnland. Het land grenst aan Bosnië-Herzegovina, Hongarije, Montenegro, Servië en Slovenië. Toch zijn Kroatische wijnen bij de meeste wijndrinkers nog redelijk onbekend.
Wat de meeste mensen niet weten is dat Kroatië één van de oudste wijngebieden ter wereld is.

We zien de wijnen nu steeds meer op wijnkaarten in Nederland binnenkomen. Grappig!
Maar hoe komt het dan dat Kroatische wijnen nu pas in opkomst is?
Tot de jaren 90 behoorde Kroatië tot Joegoslavië samen met buurlanden Bosnië, Montenegro, Servië en Slovenië.
Er was geen import en geen pr naar Europa. Alle wijn was bestemd voor de binnenlandse markt. .
Na de oorlog viel Joegoslavië uiteen in onder andere Kroatië.

Vanwege de bijzondere geografische ligging draagt Kroatië een gemengde eetcultuur met zich mee, die zowel westerse als oosterse invloeden kent.
Zo kennen de Kroaten veel pittige en gekruide gerechten als goulash maar ook Italiaanse invloeden als pasta’s en risotto, gerookte hammen, harde kazen, olijven en brood is een veel geziene combinatie in deze eerlijke en boersige keuken.
Ook de olijfolie uit Istrië wordt regelmatig uitgeroepen tot de beste van de wereld!

Kroatië bestaat uit 4 belangrijke wijngebieden:
Istrië, Slavonië, Zagorje en Dalmatië.
Istrië en Dalmatië behoren tot de Adriatische kuststreek en hebben een zeeklimaat.

Slavonië is gelegen in het binnenland van noord-oost Kroatië en het landklimaat verschilt aanzienlijk t.o.v. de kust.
Onder begeleiding van Kroatische wijnimporteurs Mario Pranic en Diederik Swart reizen wij in 5 dagen door
noord-Kroatië. Mario komt uit voormalig Joegoslavië en laat met veel trots “zijn”land zien! De reis is één lange weg naar het wijngebied Slavonië.

Slavonisch eikenhout heeft in vergelijking met Frans en Amerikaans een eigen identiteit.
Het ondersteunt de wijnen in hun robuustheid en tannine. Slavonisch hout is niet zo aromatisch als bijvoorbeeld Amerikaans hout.

Slavonië heeft zijn eigen authentieke druivenrassen als bijvoorbeeld de graševina en de dorpjes daar geven je het gevoel dat je 30 jaar terug bent  in de tijd.
Verwar het Kroatische wijngebied Slavonië niet met buurland Slovenië. Die fout is namelijk zo gemaakt!
De natuur is groen, groener, groenst. Het weer is warm en vochtig. Een typisch landklimaat met een vochtigheidsgraad van 95%. Het lijkt wel alsof je in een tropisch land staat midden in de jungle.
En de bewoners zijn ontzettend gastvrij met eten en drinken. Het kan allemaal niet op!
Veel vleesgerechten als gekruide worstjes  en vis als karper in allerlei bereidingswijze, weinig groente maar altijd vast recept is de traditionele koolsalade bij elk hoofdgerecht.

Onze eerste bezoek is aan het dorpje Orahovica.
De wijngaarden zijn gelegen aan de uitlopers van de Papuk berg in een  soort bekken wat  5,5 miljoen jaar geleden de Pannonian zee was.
De bodem zit vol met (verpulverde) fossielen van zeeslakken, koraal, algen en schelpen en haaien tanden. Niet  verwonderlijk dus dat de witte druiven graševina, pinot grigio & silvaner zich hier helemaal thuis voelen.  Net als in de Chablis in Frankrijk kun je fossielen van zeeslakken zo uit de bodem halen.

Twee druivenrassen moet je onthouden voor Slavonië en dat zijn de graševina voor wit en de frankovka  voor rood en rosé.
Graševina pakt 75 % van de markt. Het is een lokaal druivenras en zeer populair in Japan vanwege haar natuurlijke umami mondgevoel maar ook de bewoners van Slavonië drinken hun eigen wijn heel graag .
“Na een dag werken drinken we altijd een glas graševina om de dag af te sluiten”zegt wijnmaakster Ivana Nemet.
Een goede graševina herken je direct aan de geur van lindebloesem en met een lichte honingtoon in de smaak. Het is een heerlijke witte wijn die vraagt om nog een slok.
In alle proeverijen zijn we weinig slechte graševina tegengekomen. Je vindt ze met houtrijping tot aan de naakte versie zonder hout.

PP Orahovica
Het is een eenvoudig maar zeer groot bedrijf met wel 175 hectare eigen wijngaard. Dat is groots!
Het  bedrijf is een grote naam in Kroatië voor kweekvis als  bijvoorbeeld karper maar kweken ook hazelnoten voor de grote chocoladepastaindustrie. Er zit dus geld achter dit bedrijf voor grote investeringen in bijvoorbeeld de wijnkelders.
Tijdens de rondleiding worden we rondgeleid door wijnmaakster Ivana   en zien we grote spiksplinternieuwe roestvrijstalen tanks.  In een andere wijnkelder waan ik mij even in de Elzas. Prachtige wijnkelder met grote houten foeders.

 

In het naastgelegen dorp Feričanci bezoeken wij het tweede bedrijf Feravino. Dit bedrijf richt zich meer op rode wijn van de frankovka. Het blauwe druivenras van Kroatië voor rosé en rood.
Frankovka ook wel bekend in de buurlanden als blaufränkisch, lemberger of kekfrankos en geeft apart wijnen met frisheid en veel fruit. Ze zijn een beetje wild!
De wijnkelder is allemachtig prachtig en bezit diverse eiken houten vaten uit Slavonië maar ook uit wijnlanden Italië en Frankrijk. Deze worden in een alter stadium geblend met elkaar tot zeer complexe rode wijnen.

Feravino maakt drie wijnlijnen: Classic, Dika en Miraz  waarvan de Miraz de premium kwaliteit is.
Miraz betekent dan ook bruidsschat.
Zelf zeggen ze hierover:  We werken harder in de wijngaard dan in de wijnkelders.
“Our nature is our treasure!”

__________________________________________________________________________________
Om de mysterieuze etiketten in Kroatië goed te kunnen begrijpen geven je we wat tips mee:

Er zijn drie soorten wijn te ontdekken in Kroatië:
Kvalitetno vino (kwaliteitswijn)
Vrhunsko vino (beste druiven van de wijngaarden met de beste positie)

Berba is oogstjaar
Silvanac zeleni is groen silvaner
Rajnski Rizling is Rijn Riesling
Pinot sivi is pino grigio
Traminac is gewürztraminer
__________________________________________________________________________________

Flowerpower
Diep onder de indruk van Slavonië reizen wij terug naar het westen en bij Zagreb nemen we de afslag naar het noorden richting Slovenië.
In het dorpje Hrašćina staat boven op een hoge berg het ecologische wijnhuis Bolfan.
Het gevoel dat je in de film “The sound of Music” bent beland overmeestert.
Overal zijn er bloemen , beestjes , prachtige wijngaarden en een waanzinnig uitzicht tot aan de grens van Slovenië.  Het uitzicht is zo helder dat je zelfs een stukje Oostenrijk kunt zien. Het wijnhuis en tevens restaurant en mini hotel is gebouwd als een Oostenrijkse chalet.
S’nachts struinen de wilde varkens en herten in de wijngaarden.

Op de vraag waarom hij een wijnboer is geworden antwoord hij:
“Ik ben in de wijnkelder geboren.
Mijn opa had een wijnbedrijf en mijn familie investeerde in wijngaarden.
Ik had en eigen bedrijf in electro techniek en vanuit daar ben ik in 2006 gaan investeren in dit wijnhuis en deze wijngaarden.
De eerste 5 hectare wijnstokken zijn gepland in 2001 en is opgezet door een Duitse vrouw”

“Wijnmaken op ecologische wijze  betekent dat je  niets toevoegt aan de wijngaarden of aan het wijn maken dat de natuur schade aan kan richten. We gebruiken alleen ingrediënten die uit de natuur komen. Dit is dus weer anders dan biologisch waar je bv nog zwavel mag toevoegen.
In de laatste tien jaar hebben we zo gewerkt en het is gebleken dat dit dus mogelijk is.
Alles is mogelijk in het leven als je maar een keuze maakt” aldus Bolfan.

Bolfan maakt allerlei verschillende stijlen wijnen van allerlei herkenbare Europese druivenrassen:
müller-thurgau, pinot grigio, chardonnay, sauvignon Blanc, gewurztraminer, cabernet sauvignon  & pinot noir. Alle  druivenrassen worden verbouwd op wijngaarden die liggen tussen de 250 en de 380 meter boven zeeniveau.

Orange wijn
Ook maakt men een Orange wijn van vijfennegentig procent pinot sivi. Dit is de Kroatische naam voor pinot grigio.De schilletjes van de pinot sivi (spreekt uit sieiwie) worden 6 dagen ‘geweekd” met het druivensap.
Hierdoor krijg je andere aroma’s dan op de ‘gewone’wijze..
Het is eigenlijk een witte wijn die gemaakt wordt als een rode  wijn.
Deze orange wijn gaat heel goed met de Indiaase en Chinese keuken vanwege de umami textuur van de orange wijn. Deze zesde smaak vindt je in de wijn en in de oosterse keuken en dus passen deze altijd heel goed bij elkaar.
De wijnen zijn krachtig, authentiek, fris en stevig, fruitig en aangenaam maar vooral puur.
De liefde voor natuur proef je in alle wijnen.

Kabola

We rijden terug van Noord-Kroatië naar de kust. Het gebied is volledig veranderd van hoge bergen en uitgestrekte groene dalen naar een Toscaanse landschap met olijfbomen en cipressen.
Een prachtig uitzicht strekt zich uit van de Alpen en de Dolomieten aan de ene kant, naar het panorama van weelderige ongerepte natuur en prachtige zee met aan de overkant Italië.
De wijngaarden liggen op heuvels in de buurt van het dorp Momjan. De bodem bestaat voornamelijk uit klei en is rijk aan mergel wat de wijnen hun karakteristieke lokale identiteit geeft.

Het wijnhuis Kabola is een familie bedrijf en bestaat sinds 1881. In de afgelopen jaren zijn ze van biologische naar ecologische wijze gegaan. Zij waren dan ook het eerste wijnhuis met een Eko certificaat in Istrië.
Ze zijn zeer gericht op kwaliteit. Pas als de wijn klaar is om gedronken te worden, dan pas verlaat hij het wijnhuis. Dit betekent dat de rode wijn van het druivenras Teran uit 2015 eerder op de markt kwam dan de 2014. De wijn had gewoon nog meer tijd nodig in de kelders om beter te worden.
Voor de inkopers en consument komt dat misschien wat raar over maar bij Kabola draait alles om kwaliteit.

De eigenaar Marino Markežić vertelt ons over de bedrijfsfilosofie:
“We leven zoals mijn ouders en voorouders. Dat betekent dat we bij Kabola werken zonder pesticiden en met authentieke druivenrassen als bijvoorbeeld de teran.
In de laatste 3 jaar lijkt het klimaat enorm te zijn veranderd. Het is crazy!
Normaliter starten we met de oogst half Augustus maar dat is dus sinds 3 jaar eerder.
We passen ons aan de climate change”

We proefden de 2014 en is gemaakt van 80 % istarska malvaziia en 20 % pinot noir en chardonnay.
De wijn heeft 12 maanden op zijn gistcellen gelegen en dat maakt de wijn mooi zacht en filmend.
Een waanzinnig glas met een eigen smaak geschikt als aperitief of met lichte visgerechten. Op het etiket staat: organic by nature. En dat is het!!  Niets meer en niets minder.

In deze 5 dagen heb ik een beter beeld gekregen van het noordelijke gedeelte van Kroatië. Mijn conclusie is dat er heel veel prachtige wijnen zijn , soms met onbekende druivenrassen als graševina en teran maar ook veel herkenbare Europese druivenrassen.
Kroatië is een nieuw geluid in de wijnwereld.
De wijnen zijn net als de bewoners puur , ruwe bolsters blanke pit!